This article was originally posted on WomenLearnThai.com.
¿Es eso un กัน /gan/ en tu bolsillo?…
Una cosa que me gusta hacer como ejercicio para ampliar vocabulario es cuando me encuentro con una palabra que a menudo se usa en combinación con otras palabras (formando compuestos), me gusta ver cuántas combinaciones diferentes puedo encontrar. Por supuesto, ayudaría mucho si tienes un buen diccionario o un “informante” con conocimiento (así llaman los lingüistas a la persona que conoce el idioma y está dispuesta a ayudarte respondiendo preguntas tontas todo el tiempo; en este caso, mi sufrida esposa Pikun).
Recientemente hice esto con la palabra tailandesa กัน /gan/ (unos a otros, juntos). Resulta que esta palabra tiene muchos buenos usos. La palabra กัน /gan/ se usa a menudo junto con ด้วย /dûay/, para formar el compuesto ด้วยกัน /dûay-gan/, que significa juntos o junto con otra persona o cosa.
Cuándo se usa กัน /gan/:
- Actividades que hacemos con alguien.
- Relaciones con alguien.
- Ubicación física para describir cosas que están cerca, al lado o mezcladas con otra cosa.
Aquí tienes solo algunos ejemplos usando กัน /gan/:
Actividades…
Juntos, al mismo tiempo: พร้อมกัน /próm-gan/
เราจะไปพร้อมกัน
rao jà bpai próm gan
Iremos al mismo tiempo (juntos).
Reunir (gente), unirse: ชุมนุมกัน /chum-num-gan/
พวกเสื้อเขียวชุมนุมกัน
pûak sêua kĭeow chum-num gan
Los Camisas Verdes se reunieron.
Pelear, competir: (ต่อ)สู้กัน /dtòr sôo-gan/
กองทัพต่อสู้กัน
gong táp dtòr sôo gan
Los ejércitos pelearon entre sí.
Discutir, replicar: เถียงกัน /tǐang-gan/
แม่กับลูกสาวเถียงกัน
mâe gàp lôok săao tĭang gan
Madre e hija discutían.
Aceptar, acordar: ตกลงกัน /dtòk-long-gan/
เราตกลงกันเรื่องราคาของรถ
rao dtòk long gan rêuang raa-kaa kŏng rót
Acordamos el precio del coche.
Estar de acuerdo, coincidir: เห็นด้วยกัน /hěn-dûay-gan/
ในที่สุดเราเห็นด้วยกัน
nai têe sùt rao hĕn dûay gan
Finalmente coincidimos.
Chatear o conversar juntos: คุยกัน /kui-gan/
นักเรียนชอบคุยกัน
nák rian chôp kui gan
A los estudiantes les gusta charlar juntos.
Matarse (unos a otros): ฆ่ากัน /kâa-gan/
ตำรวจและขโมยฆ่ากัน
dtam-rùat láe kà-moi kâa gan
El policía y el ladrón se mataron entre ellos.
Chocar (p.ej. coche), colisionar (con alguien): ชนกัน /chon-gan/
ฉันชนกันกับรถกระบะ
chăn chon-gan gàp rót -grà-bà
Choqué con una camioneta.
Encontrarse, reunirse: นัดกัน /nát-gan/
เรานัดกัน 8 โมงเช้า
rao nát gan 8 mohng cháo
Tenemos una reunión programada a las 8 am.
Llevarse bien (con alguien): เข้ากัน /kâo-gan/
เราไม่เข้ากัน
rao mâi kâo gan
No nos llevamos bien (unos con otros).
Ayudarse: ช่วยกัน /chûay-gan/
หากเราช่วยกันเราจะจบเร็ว
hàak rao chûay gan rao jà jòp réo
Si nos ayudamos, terminaremos rápido.
Una pareja: คู่กัน /kôo-gan/
สองคนร้องเพลงคู่กัน
sǒng kon róng-playng kôo-gan
Los dos cantaron un dúo juntos.
Vivir juntos: อยู่(ด้วย)กัน /yòo-( dûay)-gan/
เขายู่ด้วยกันก่อนแต่งงาน
kăo yòo dûay gan gòn dtàeng ngaan
Vivieron juntos antes de casarse.
Hacer algo con alguien…
Las palabras ด้วยกัน /dûay-gan/ pueden usarse con muchas otras palabras para mostrar que estás haciendo algo con alguien más.
พวกเขา ทำงาน ด้วยกัน
pûak kăo tam ngaan dûay gan
Ellos trabajan juntos.
พวกเขา กินข้าว ด้วยกัน
pûak kăo gin kâao dûay gan
Ellos comen juntos.
พวกเขา ดูหนัง ด้วยกัน
pûak kăo doo năng dûay gan
Ellos van al cine juntos.
พวกเขา ไปเที่ยว ด้วยกัน
pûak kăo bpai tîeow dûay gan
Ellos salen juntos.
Relaciones (con alguien)…
เราเป็นเพื่อนกัน
rao bpen pêuan-gan
Somos amigos.
เราเป็นศัตรูกัน
rao bpen sàt-dtroo-gan
Somos enemigos.
เราเป็นญาติกัน
rao bpen yâat-gan
Somos parientes.
เราเป็นพี่น้องกัน
rao bpen pêe-nóng-gan
Somos hermanos.
เราเป็นแฟนกัน
rao bpen faen-gan
Salimos juntos.
เราแต่งงานกัน
rao dtàeng-ngaan-gan
Estamos casados.
เรารักกัน
rao rák-gan
Estamos enamorados el uno del otro.
Ubicación Física…
Attached together, joined together: ติดกัน /dtìt-gan/
Gather (things), combine, unite: รวมกัน /ruam-gan/
Combine, blend, mingle (mix): ผสมกัน /pà~sǒm-gan/
La palabra divertida de Hugh para el mes…
Irritado (molesto) [adj]: หงุดหงิด /ngùt-ngìt/
A los tailandeses les encantan las palabras dobles aliteradas que comienzan con las mismas consonantes. Esta es realmente divertida debido a las consonantes iniciales (muy difíciles de pronunciar para los extranjeros).
Hugh LeongRetirarse a Tailandia
Retirarse a Tailandia: Blog
eBooks en Tailandia
English: 
Español: