สำหรับคุณ “พูดไทยคล่อง” หมายถึงอะไร?

แล้วคำว่า “คล่องแคล่ว” หมายความว่าอย่างไรกันแน่? …

เมื่อคนเริ่มพูดถึงการเรียนภาษาไทย มักจะได้ยินคำว่า “คล่องแคล่ว” พูดถึงกันไปทั่ว บางฟอรัมก็พูดถึงเรื่องนี้กัน (ลองค้นหาใน google) แล้วความหมายของคำว่า “คล่องแคล่ว” คืออะไร? เป็นอเมริกัน ผมจะใช้ พจนานุกรม Merriam Webster.

คำคุณศัพท์ fluent ˈflü-ənt

คำจำกัดความของ FLUENT
1
a : สามารถไหลได้ : ของเหลว
b : สามารถเคลื่อนไหวด้วยความง่ายดายและมีความสง่างาม

2
a : capable of using a language easily and accurately [fluentin Spanish] [a fluent writer]
b : effortlessly smooth and flowing : polished [a fluentperformance] [spoke in fluent English]
c : having or showing mastery of a subject or skill [fluent in mathematics]

ผมได้เจอชาวต่างชาติมากมายที่บอกว่ารู้จักคนที่พูดไทยคล่อง คำถามของผมกับพวกเขาคือ “คุณรู้ได้อย่างไรว่าคุณเพื่อนพูดคล่องถ้าคุณยังพูดภาษาไทยไม่เป็น?” ต่อมา ผมได้พบเพื่อนของพวกเขา และเมื่อผมขอให้พวกเขา “แสดงฝีมือ” ชัดเจนว่าพวกเขาไม่คล่องเลย

ผมยังได้คุยกับชายคนหนึ่งที่ไม่อายที่จะแสดงความคล่องแคล่วของเขาในภาษาไทยแล้วบอกว่า นักเรียนทุกคนที่เขาสอนก็คล่องในภาษาไทยเช่นกัน ตอนนี้ เพื่อปกป้องเขา เขาพูดไทยได้ชัดเจนและตรงประเด็น จังหวะและจังหวะพูดของเขาทำให้ชาวไทยเข้าใจเขาได้ง่าย

ผมจะเรียนไทยจากเขาให้ไว (เขาเก่งจริง ๆ) แต่น่าเสียดายที่เขาตั้งขีดจำกัดอายุสูงสุดและในความคิดเห็นของเขา ผมเลยอายุ “ใช้ได้” แล้ว และเหนือจากนั้นทั้งหมด ไม่รู้ทำไม ผมกลับทำให้เขาไม่พอใจ

ใครก็ตามที่เคยฟังภาษาไทยจะรู้ว่าไทยพูดด้วยจังหวะเฉพาะตัว สำหรับผมเอง ยิ่งผมเลียนแบบจังหวะเฉพาะของการพูดไทยเท่าไร ชาวไทยก็จะยิ่งเข้าใจการพูดไทยเวอร์ชั่นแปลก ๆ ของผมได้ดีขึ้น

พักหลังผมเริ่มตั้งกระทู้ถามเกี่ยวกับคำคอมม่าภาษาไทย ภาษาไทยเขียนไม่มีเครื่องหมายจุลภาค ดังนั้นคำคอมม่าคือจุดที่คุณหยุดก่อนหรือหลังคำ ผมถามคำคอมม่าเพราะเมื่อถึงตาผมในชั้นเรียนภาษาไทย ฝึกอ่านออกเสียงครูมักจะน้ำตาไหลไม่ว่าเพราะกลั้นหัวเราะหรือจากความทุกข์ที่ต้องฟังการอ่านของผม ตอนนี้ผมรู้แล้วว่าผิดที่หยุดหายใจกลางประโยคคำซ้อน หรือที่ผิดตำแหน่งในประโยค ดังนั้นเว้นเสียแต่ว่าจะมีใครตามติดไปกับข้อความเขียนเลยไม่เข้าใจสิ่งที่ผมพูด

เพื่อปกป้องตัวเองนะ ผมดีขึ้นมากทีเดียวแต่นั่นเป็นผลตรงจากการอ่านหนังสือออกเสียงหลายชั่วโมงในขณะที่มีเพื่อนชาวไทยนอนเอกเขนกอยู่บ้าน พอฟังแล้วถ้าผมพลาด ก็จะตะโกนแก้ไข มันยังไม่ได้ใส่ลงในภาษาไทยที่พูดได้ (ยัง) แต่ทักษะการอ่านออกเสียงของผมก็เอาตัวรอดได้ ไม่ว่าผมจะทำบ่อยแค่ไหนขึ้นมาคิดดู…

แต่กลับมาที่หัวข้อของความคล่องแคล่วกันดีกว่า ความคล่องแคล่วคืออะไรและอะไรที่ทำให้คน ๆ หนึ่งคล่องแคล่ว? ผมเคยอ่านที่ไหนสักแห่งว่าการสามารถถามความหมายของคำที่คุณไม่รู้จักในภาษาที่คุณกำลังเรียนรู้แสดงถึงความคล่องแคล่ว ผมเชื่อว่านี่เป็นความจริงในระดับหนึ่งเพราะผมก็ทำเหมือนกันเป็นประจำและเห็นคุณค่า

ผมอ่านที่ไหนสักแห่งอีกว่าความคล่องแคล่วคือการสนทนาในภาษานั้นได้โดยไม่ต้องหันไปพูดภาษาแม่ของคุณ ผมไม่รู้เกี่ยวกับแนวคิดนั้นเท่าไหร่เพราะมันเป็นการตีความหมายของความคล่องแคล่วที่กว้าง การพูดคุยกับคนขับแท็กซี่และไม่ต้องหันไปพูดภาษาอังกฤษก็เป็นสิ่งธรรมดา แต่ผมก็ใช้บทสนทนาคนขับแท็กซี่แบบธรรมดาที่ใคร ๆ ที่พูดไทยพื้นฐานก็เข้าใจ ไม่ใช่เรื่องคล่องแคล่ว และเมื่อมองดูแล้วในสถานการณ์แท็กซี่ คุณมักจะเพียงแค่ตอบคำถามหรือบางทีต่อยอดหัวข้อออกไปเล็กน้อยจึงไม่ใช่การท้าทายด้านภาษา

ตอนนี้ ถ้าคุณพูดคุยกับคนขับแท็กซี่เกี่ยวกับ, เอ่อ, มาพูดถึงกฎหมายใหม่ล่าสุดที่คุณสามารถรายงานคนขับแท็กซี่ที่ปฏิเสธจะรับคุณไปที่ไหนสักแห่ง และลองบอกความรู้สึกส่วนตัวของคุณว่ากฎหมายนี้ไม่ยุติธรรมเพราะ: 1) แท็กซี่ให้เช่าและต้องส่งคืนในเวลาที่กำหนด, 2) แท็กซี่อาจน้ำมันหมดและที่ที่ลูกค้าอยากไปอาจจะทำให้ต้องเติมน้ำมัน, 3) ไม่มีอะไรนอกจากลานจอดรถที่ที่คนนั้นอยากไป, และ 4) ค่าแท็กซี่ในกรุงเทพฯไม่เพิ่มมาเกือบ 10 ปีแล้ว เป็นต้น โอเค บางทีทั้งหมดนั่นอาจจะดูคล่องแคล่วกว่าบทสนทนาในแท็กซี่ทั่วไปของคนไทย

เท่าที่ผมรู้ มีความแตกต่างในความคล่องแคล่วระหว่างการขับเคลื่อนหัวข้อการสนทนาหรือเข้าร่วมในหัวข้อที่พวกเขากำลังนำ การรักษาการสนทนาในภาษาไทยเกี่ยวกับหัวข้อที่คุณสะดวกอาจแสดงถึงความคล่องแคล่ว นั่นคือ จนกว่าจะเบี่ยงเบนออกจากบท ทำให้คุณต้องพยายามหาคำตอบโต้ที่เหมาะสม

ความคล่องแคล่วยังสามารถแบ่งออกเป็นหลายหัวข้อ: การเมือง ศาสนา ธุรกิจ หรือนิยมในอาชีพเฉพาะ ๆ การสนทนาแบบไม่เป็นทางการ คุยกับอายุมาก/อายุน้อย การนำเสนอในที่ประชุม เป็นต้น

เมื่อเร็ว ๆ นี้ผมทำงานให้บริษัทไทยหนึ่งด้วยการให้คำปรึกษา ผมไม่มีคำศัพท์ทางธุรกิจภาษาไทยให้ยึดถือ ผมช้ากว่าผู้อื่นมากในเรื่องการคาดการณ์ ยอดขาย การฝึกอบรม และศัพท์ออฟฟิศหรือผู้บริหารขั้นพื้นฐานในภาษาไทย มันเป็นคำศัพท์ที่ผมไม่เคยต้องรู้มาก่อน ดังนั้นขึ้นอยู่กับว่าคุณต้องการสื่อสารอะไร ความคล่องแคล่วสามารถถูกประเมินตามเกณฑ์ต่าง ๆ ได้

นอกจากนั้น: ตอนเริ่มต้นการให้คำปรึกษาการพูดไทยที่ความสะเพร่าและตรงไปตรงมา ไม่ได้ช่วยอะไรมากกับผู้ที่มีตำแหน่งที่น่านับถือ แต่โชคดีที่พวกเขาตอนนี้เข้าใจได้ว่าผมพูดไทยแบบ Todz-Thai และได้เรียนรู้ว่ามันคือวิธีที่ผมสื่อสาร

ผมคิดว่าผมตัดทอนว่ามันจะดีกว่าสำหรับพวกเราส่วนใหญ่ถ้าเราลืมแนวคิดของความคล่องแคล่วไปเลย ดูเหมือนว่าเมื่อพูดถึงการพูดภาษาไทย เราใช้เวลามากเกินไปในการได้รับระดับคล่องแคล่วในแบบที่ดูจะมีมนต์เสน่ห์ และจริง ๆ แล้วในภาพรวมมันอาจไม่ได้มีความหมายมากมายอะไร

ถ้าคุณจะมุ่งมั่นไปในบางสิ่งบางอย่าง มุ่งมั่นความลื่นไหลแทน (อีกความหมายหนึ่งของ fluent):

• หยุดในจุดที่ชาวไทยหยุด
• พูดอย่างมีสำนึกเหมือนคนไทย
• พูดตามจังหวะและโทนเสียงที่ชาวไทยใช้

และถ้าคุณอาศัยอยู่ในไทย คุณสามารถเก็บเกี่ยวทักษะเหล่านี้ได้จากการฟังชาวไทยรอบตัวคุณ

Advertisement

การพูดไทยกับชาวไทยไม่ใช่การทดสอบไวยากรณ์หรือโครงสร้างเลย ไม่มีใครประเมินความสามารถในการสนทนาของคุณ และชาวไทยที่ผมรู้จักไม่สนใจถึงขั้นการพูดไทยไวยากรณ์สมบูรณ์แบบหรือพูดในแบบครึ่ง ๆ กลาง ๆ สิ่งที่พวกเขาใส่ใจคือความสามารถในการเข้าใจสิ่งที่ผมพูด

และอีกสิ่งหนึ่ง คุณไม่ควรพูดภาษาไทยเพื่อสร้างความประทับใจให้ใคร และถ้าคุณทำเช่นนั้นก็เท่ากับว่าคุณเรียนภาษาไทยด้วยเหตุผลที่ผิดทั้งหมดก็ว่าได้ เพราะในท้ายที่สุดเราแค่พยายามที่จะเชื่อมต่อกับชาวไทยในภาษาของพวกเขาใช่ไหม?

สรุป: อย่าจริงจังเกินไปกับภาษาและตัวเอง อย่าปล่อยให้คนอื่นทำให้คุณหมดกำลังใจ โอ้ และถ้าความคิดเห็นของคุณต่างจากผมก็ไม่เป็นไร ที่ผมไม่ใช่คือผู้เชี่ยวชาญภาษาไทย ผมเป็นแค่คนที่พยายามต่อสู้มานานกว่า 4 ปีเพื่อให้ได้พื้นฐานการใช้ภาษาไทยในการสื่อสารกับชาวไทย

ตอนนี้เพราะผมได้รับการมองว่า “แก่” โดยบางคน ผมอาจจะเรียนช้าเพราะ “คนแก่เรียนไม่ได้” แต่ผมจะพิสูจน์ว่าความเชื่อนั้นผิด ไม่ใช่เพื่อสร้างความประทับใจให้ใคร แต่เพื่อพิสูจน์ว่าแม้หมาแก่ก็เรียนทักษะใหม่ได้ เพราะรู้ไหม? หมาแก่ตัวนี้ยังล่ามยนต์

ทอด ดาเนียลส์ | toddaniels ที่ gmail ดอทคอม